میزان طول عمر ماسکهای تنفسی کلاس FFP1، FFP2 و FFP3 چه مدت می باشد؟

حداکثر مدت استفاده از ماسک های تنفسی کلاس فوق از سه جهت قابل بررسی می باشد:

▫️ الف) مشخصات ظاهری ماسک های تنفسی:

▫️ ویژگی مذکور توسط آنالیز چشمی و به صورت ویژوال صورت می پذیرد. در این ارزیابی مواردی مانند سیاه و کثیف نشدن ماسک، تغییرشکل، دفرمه شدن ساختار ماسک و … مورد بررسی قرار می گیرد. براساس این بررسی درصورتی که هرگونه پارگی، سوراخ شدگی، کثیفی و تغییرات قالب در بدنه ماسک ایجاد شود ماسک مذکور می بایست تعویض گردد. این آسیب ها شامل قطعات جانبی ماسک از جمله کش، ابر، فنر، سوپاپ و دیافراگم نیز می باشد.

▫️ ب) اشباع شدن و یا کاهش راندمان ماسک:

دراین حالت با قرار گرفتن ذرات جامد یا مایع برروی بدنه لایه های ماسک و ترکیب آن با رطوبت دهان منافظ ماسک بسته شده و افت فشار تنفسی به شدت افزایش یابد. افزایش افت فشار نیز علاوه بر سخت شدن تنفس، موجب افزایش نشتی ماسک می گردد.
در مورد ماسک های دارای لایه کربن اکتیو نیز با توجه به غلظت گازها و ذرات آلاینده این لایه ممکن است اشباع شده و کارایی آن در جذب آلاینده ها کاهش یابد.

▫️ ج) عوامل میکروبیولوژی و رشد باکتری:

درون بزاق هر فرد سالم و یا بیمار باکتری ها و عوامل میکروبی متنوعی وجود دارد علاوه بر آن هوای محیطی نیز در بیشتر موارد آلوده به باکتری و میکروب می باشد. دراثرفعالیت بدنی، صحبت کردن، تنفس، تعریق این عوامل میکروبی روی بدنه ماسک قرار می گیرند. نظر به این که شرایط دمایی، رطوبتی و نوری ماسکهای تنفسی محیط بسیار مناسبی را برای رشد باکتری ها به وجود می آورند این عوامل بیماری زا به صورت تصاعدی روی بدنه ماسک به سرعت تکثیر می گردند. لذا در صورتی که ماسک بیش از یک روز مصرف شود، احتمال ورود باکتری های هوازی به دستگاه تنفسی و ایجاد بیماری های تنفسی در بلند مدت وجود خواهد داشت.

✅ نتیجه گیری:

با توجه به موارد مذکور و براساس استاندارد های موجود (رفرنس های پیوست) حتی معتبر ترین شرکت های تولید کننده ماسک دردنیا به هیچ وجه توصیه نمی کنند که ماسک های آنها بیش از یک شیفت کاری یا یک روزکامل مورد استفاده قرار گیرد. لذا عبارت NR مخففNot Reusable درج شده روی این ماسکها نماد یکبار مصرف بودن ماسک ها Single Shift or single use و حتی در موارد بسیار محدودی که ماسکهای خاص با عبارت R مخفف Reusable درج شده است اعلام شده که حداکثر برای شیفت دوم تست انجام شده است.

علاوه بر آن به باور غلط بسیاری از کاربران با شستشو یا باد گرفتن درون ماسک امکان استفاده مجدد از ماسک فراهم می گردد. در صورتی که این باور سنتی از پایه و اساس غلط بوده و به دلیل بازشدن منافظ الیاف مصرف شده در ماسک و همچین تغییر درساختار فیزیکی و شیمیایی ماسک به هیچ وجه توصیه نمی گردد.

متاسفانه در کشور ما به دلیل عدم وجود دانش کافی و یا موارد اقتصادی، یک ماسک چندین روز توسط کاربر مورد استفاده قرار می گیرد. آزمایشات انجام شده روی این ماسکها آلودگی شدید میکروبی ، اشباع شدن منافذ و افت فشار بالا را اثبات کرده است.

🔹 دکتر محمد مهدی شیرمحمدی